Τι είναι τροφικές αλλεργικές αντιδράσεις;
Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν αλλεργική αντίδραση όταν καταναλώσουν κάποιο τρόφιμο. Η αντίδραση αυτή οφείλεται είτε αυτούσια σε ένα τρόφιμο (πχ. αυγό) ή σε παρασκευές (πχ σάλτσες) που περιέχουν το τρόφιμο που είναι αλλεργικός. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και τα αλκοολούχα ποτά (π.χ.για κάποιον που έχει αλλεργία στο αυγό. Η λυσοζύμη, που είναι πρωτεΐνη του αυγού χρησιμοποιείται ώς αντιμικροβιακός παράγοντας στη βιομηχανία παρασκευής ζύθου).
Η αντίδραση του κάθε οργανισμού εκδηλώνεται με διαφορετικά συμπτώματα. Απο ήπια έως πολύ σοβαρά. Όταν χειρίζεται κάποιος μόνος του την προετοιμασία του φαγητού του και έχει διαγνωσθεί με αλλεργία σε κάποιο τρόφιμο ξέρει τι να αποφύγει και με τι να το αντικαταστήσει αφού λάβει οδηγίες από τον επιστήμονα υγείας που τον παρακολουθεί.
Τι γίνεται όμως όταν αυτός ο ανθρωπος θα αγοράσει ένα συσκευασμένο τρόφιμο ή θα γευματίσει έξω; Πως προλαμβάνεται η εμφάνιση της αλλεργίας;
Εδω κρίνεται απαραίτητη η επισήμανση των προιόντων που περιέχουν αλλεργιογόνα. Να είναι ευδιάκριτη, σαφής και κατανοητή από όλους τους καταναλωτές
❗στην ετικέτα του συσκευασμένου τροφίμου,
❗στα μενού των επιχειρήσεων τροφίμων (καφετέριες, εστιατόρια, φούρνοι κλπ)
❗καθώς επίσης και την εκπαίδευση του προσωπικού (σερβιτόροι, μάγειροι, αρτοποιοί, ζαχαροπλάστες, bartenders baristas).
❗Επίσης και η κοινή χρήση εξοπλισμού που χρησιμοποιείται μπορεί να μεταφέρει τον αλλεργιογόνο παράγοντα από τη μια παρασκευή στην άλλη.
Για παράδειγμα το μπλέντερ που χρησιμοποιείται για να φτιαχτεί ένα smoothie με ξηρούς καρπούς. Πρέπει να πλυθεί για να φτιαχτεί ένα άλλο smoothie για κάποιον που έχει αλλεργία στους ξηρούς καρπούς.
❗Ο καταναλωτής καλό είναι να ενημερώσει για το τρόφιμο που έχει αλλεργία τον υπάλληλο που θα δώσει την παραγγελία του.
Τρόφιμα που είναι εγγεγραμμένα ως αλλεργιογόνα
1) το αυγό και τα προιόντα του. Πρωτεΐνες που βρίσκονται στο αυγό και χρησιμοποιούνται στην βιομηχανία τροφίμων (αλβουμίνη, λυσοζύμη αυγού).
2) το ψάρι και τα προιόντα του (ιχθυέλαια)
3) μαλάκια (σαλιγκάρι, καλαμάρι, χταπόδι, σουπιά)
4) οστρακόδερμα και παράγωγα αυτών (πχ σουρίμ: μπακαλιάρος με άρωμα καβουριού)
5) φιστίκια ή αλλιώς αραχίδες και τα προϊόντα τους (πχ. φιστικοβούτυρο)
6) δημητριακά που περιέχουν γλουτένη και προϊόντα που χρησιμοποιούν αυτά τα συστατικά (δημητριακά πρωινού, κέικ κλπ)
7) σόγια και τα προϊόντα της (σογιέλαιο, λεκιθίνη σόγιας)
8) γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα που περιέχουν λακτόζη
9) καρποί με κέλυφος (ξηροί καρποί) και προϊόντα τους (πχ. βούτυρο φουντουκιού, πραλίνα κ.α)
10) σέλινο
11)μουστάρδα και άλλα προϊόντα από σινάπι
12)σπόροι σησαμιού και τα προϊόντα τους (ταχίνι, σησαμέλαιο)
13)θειώδη άλατα σε οίνους, χυμούς, φρουτοσαλάτες, αποξηραμένα φρούτα κ.α. Γράφονται με το όνομά τους ή με τον αριθμό Ε (από E220 έως E228).
14) Λούπινο (ανήκει στην οικογένεια Fabaceae) και θεωρείται κρυφό αλλεργιογόνο
Ωστόσο υπάρχουν και κάποια άλλες κατηγορίες που μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση αλλεργίας όπως τεχνητά γλυκαντικά και τα πρόσθετα τροφίμων.
Αλλεργίες που οφείλονται στο σύνδρομο LTP (lipid transfer protein). Πρόκειται για πρωτεΐνες που βρίσκονται κυρίως στο εξωτερικό περίβλημα πολλών φυτικών τροφίμων.Οι πρωτείνες αυτές παραμένουν ίδιες είτε το τρόφιμο που τις περιέχει καταναλωθεί ωμό είτε μαγειρεμένο.
Άτομα με αλλεργία στο γρασίδι μπορεί να εμφανίσουν αλλεργία στο πορτοκάλι, στην ντομάτα, στο ροδάκινο, στο σέλερι και στο πεπόνι.
Άτομα με αλλεργία στη γύρη συμήδας μπορεί να εμφανίσουν αντίδραση σε φρούτα χωρίς κουκούτσι, στα φιστίκια, αμύγδαλα, φουντούκια και στο καρότο.
Άτομα με αλλεργία στο λεβιθόχορτο μπορεί να εμφανίσουν αντίδραση σε κάποια φυτικά τρόφιμα όπως είναι το πεπόνι, το αγγούρι, η μπανάνα και το κολοκυθάκι.
Άτομα που εμφανίζουν αλλεργία στο λάτεξ, μπορεί να εμφανίσουν αντίδραση στην μπανάνα, στο ακτινίδιο, στο αβοκάντο και μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης της αντίδρασης μετά από κατανάλωση πατάτας.
Η εμφάνιστη της αλλεργικής αντίδρασης που οφείλεται στο σύνδρομο LTP μπορεί να εμφανιστεί όταν συνυπαρχουν και άλλοι παράγοντες όπως κατανάλωση μεγάλης ποσότητας, όταν υπάρχει πυρετός λόγω λοίμωξης, κατανάλωση τέτοιων τροφίμων πριν ή μετά από έντονη άσκηση, λήψης αλκοόλ κ.α.
Για να διερευνηθούν, να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν οι αλλεργίες, χρειάζονται ειδικές εξετάσεις και ιατρική παρακολούθηση από αλλεργιολόγο. Σημαντική είναι η συμβολή κλινικού διαιτολόγου για να αποφευχθεί η έλλειψη θρεπτικών συστατικών λόγω της αφαίρεσης τροφίμων.
Σύνταξη άρθρου : Ελένη Ζεμπερλίγκου / Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας - Nutrition writer
Βιβλιογραφία
Food Allergies: The Basics Valenta, Rudolf et al. Gastroenterology, Volume 148, Issue 6, 1120 - 1131.e4
“Hidden” allergens in foods Steinman, Harris A. Journal of Allergy and Clinical Immunology, Volume 98, Issue 2, 241 - 250
De Martinis M, Sirufo MM, Suppa M, Ginaldi L. New Perspectives in Food Allergy. International Journal of Molecular Sciences. 2020; 21(4):1474. https://doi.org/10.3390/ijms21041474
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου